Bo��e Narodzenie przed 100 laty
WIGILIA BOŻEGO NARODZENIA
W oficjum tego dnia Kościół daje wyraz radości najwyższej z okazji nadchodzącego święta. Według rytu rzymskiego zalecane jest, podobnie jak na Święto Trzech Króli i Wielkanoc okadzanie domu po nieszporach. Jeśli Wigilia przypada w Niedzielę, odprawia się Mszę Wigilii zamiast odnośnej Mszy Niedzielnej. W Introit powtarza się słowa Mojżesza do Izraelitów przy pojawieniu się manny. W domu chleba ( Betlejem) ma jutro się narodzić prawdziwy Baranek (Jezus Chrystus). Dziś dowiecie się, iż przyjdzie Pan i wybawi nas, a jutro oglądać będziecie Jego chwałę (Exod. 16). W Kolekcie prosimy, byśmy tego Jednorodzonego, którego teraz radośnie przyjmujemy, mogliśmy oczekiwać jako Sędziego. W Epistole (Rzym. 1) wykazuje Paweł, jako wesoła nowina od wieków była zapowiedziana i od wieków postanowione było narodzenie się Syna Bożego. Ewangelia jest taka sama jak na dzień świętego Józefa (Mat. 1, 18); opowiada o wahaniu się św. Józefa, o upomnieniu go przez Anioła, iż Maryja ma porodzi Syna, któremu ma być dane imię Jezus. Offetorium woła z Psalmistą: „Podnoście, książęta, bramy Wasze i podnoście się bramy wieczne: i wnijdzie Król chwały” (Ps. 23). W Sekretach prosimy o dostąpienie wiecznych darów i rozkoszy. Komunia zapowiada z Izajaszem (41), iż odsłoni się Majestat Pana. Modlitwa końcowa wyraża zadowolenie, iż nadszedł dzień radości. Wigilia Bożego Narodzenia jest tak ważnym dniem, iż każde inne święto przypadające na ten dzień musi być przełożone. Zakazane są w tym dniu wszelkie Msze wotywne i Msze za zmarłych.
MODLITWA KOŚCIELNA
Boże, który rozweselasz nas przez wszystkie lata uroczystym oczekiwaniem naszego odkupienia, spraw, prosimy, byśmy Twego Jednorodzonego, którego z radością witamy jako Zbawiciela świata, z ufnością oczekiwać mogli przychodzącego jako Sędzię świata. Przez Syna Twego, a Pana naszego, Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.
ŚWIĘTO BOŻEGO NARODZENIA
Wielki to i radosny dzień: albowiem Słowo stało się Ciałem i narodziło się z Maryi Dziewicy. „Dziecię się nam narodziło i Syn nam jest darowany”. Wielki to dzień, mieszczący w sobie w Początku wszystkie inne święta, a więc Trzech Króli, Wielkanoc, Zielone Święta, itd., bo wcielenie się i narodzenie Chrystusa jest przecież źródłem wszelkich innych uroczystości religijnych. Tylko w ten dzień Kapłani odprawiają potrójną Mszę świętą, a więc jedną Mszę o północy, ku wsławieniu odwiecznego rodzenia się Syna z łona Ojca, drugą o brzasku dnia, dotyczącą narodzenia się Chrystusa w czasie, trzecią w jasny dzień, mówiącą o łączności między narodzeniem się Chrystusa od wieków i narodzeniem w czasie. W wiekach średnich, w tym okresie ufnej i silnej wiary, obchodzono ten dzień ze szczególną wystawnością i uroczystością. Wszyscy brali udział w radosnym upojeniu radością. Cesarze sami uczestniczyli w pasterkach we własnej osobie, śpiewali piątą lekcję brewiarzową, ubrani w komże, a przy śpiewaniu Ewangelii dobywali miecza z pochwy na znak, iż są gotowi zawsze bronić wiary i Kościoła.
MSZA PIERWSZA PÓŁNOCNA
W Introicie mówi Ojciec do Syna (Psl. 2), jako dziś zrodził Go od wieków, (bo u Boga nie ma czasów tylko Wieczność) i że daremnie będą chciały zapalczywe Ludy wyswobodzić się od Jego jarzma. Szczególnie przejmującymi są w noc tę świętą tony hymnu Anielskiego: Chwała Bogu na wysokościach! Wprost zdaje się nam, jakbyśmy byli przeniesieni do Betlejem. W Oracji proszą wierni, by w nocy błędu poznali jasne światło żywota i mogli zażywać rozkoszy w niebie. W Epistole opowiada Apostoł Paweł, jako w powiciu pojawia się nam łaska Zbawiciela, który uczyć nas ma zaparcia się, obyczajności, nadziei i bogobojnego życia. W Graduale powiada Bóg Ojciec przez usta Psalmisty (Psl. 109), o przodowaniu Syna w dzień Jego Potęgi, w jasnościach świętości i że zrodził Go z łona Swego przed jutrzenką. W Ewangelii opowiada Łukasz, jako za zrządzeniem Bożym musiała Maryja udać się z Nazaretu do Betlejem, miasta Dawidowego, gdzie pośród śpiewów Anielskich miał się narodzić Książę Pokoju. Podczas Credo musi Kapłan wyjątkowo dnia tego uklęknąć na stopniach ołtarza przy słowach „Et incarnatus est”. W offetorium wzywa Psalmista (Psl. 95) Niebo i ziemię do radowania się, iż przyszedł Oczekiwany. W Sekretach prosi wierny, by kiedyś był odnalezionym na podobieństwo Syna wcielonego. W osobnej Prefacji sławi Kościół Wcielenie, a w Comunnicantes mówi: „Sławimy przenajświętszą noc (dzień), w którą nienaruszona dziewiczość Najświętszej Bogarodzicielki Maryi porodziła Syna Zbawiciela świata”. W Komunii powtarza się myśl Graduału: w modlitwie końcowej prosimy o łaskę nierozerwalnego zjednoczenia się ze Zbawicielem. Myśl przewodnia całej Mszy da się streścić w tych słowach: ”Chrystus, Syn Najwyższego, od wieków zrodzony, zstąpił do nas w ciele, jako władca nowego Królestwa Bożego.
MODLITWA KOŚCIELNA
Boże, któryś tę przeświętą noc blaskiem prawdziwego światła rozświetlił, użycz, prosimy, byśmy mogli radować się mogli w Niebie tą światłością, której tajemnicę poznajemy tutaj na ziemi. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
MSZA DRUGA O BRZASKU DNIA
Mszę północną odprawia się teraz w bardzo wielu miejscowościach dopiero nad ranem. Po niej następują zaraz „Laudates”, modlitwy chórowe, tchnące radosnym uniesieniem; Antyfony mają brać początek z dawnych śpiewów duetowych podczas przedstawień religijnych świętej nocy. Wskazuje na to pytanie „Kogo widzieliście pasterze?”. O brzasku dnia ma być odprawiona druga Msza „Lux fulgebit”, właściwa „Pasterka”. Śpiewy tej Mszy zwiastują święty blask Słońca sprawiedliwości, którego promienie rozchodzą się ze żłóbka na cały świat i rozpalają w sercach chrześcijan światło wiary, nadziei i miłości. Chrystus się nam narodził w czasie i w sercach nam narodzić się powinien (Oratio, Epistoła, Ewangelia). Wielki Izajasz (9) obwieszcza w Introicie, że ta Światłość, ten narodzony Pan ma się nazywać: Przedziwny, Bóg, Książę Pokoju, Ojciec przyszłości, którego Królestwu nie ma końca, psalm 92 sławi panowanie Króla, który przyodziewa się w dostojeństwo i mocą się opasuje. Modlitwa Kościelna zawiera prośbę, by to nowe Słońce sprawiedliwości zesłało Swe promienie na dusze ludzkie i odzwierciedliło je w dziele ludzkim. Znamiennym jest w tej drugiej Mszy wspomnienie świętej Anastazji. Zginęła ona w tym dniu za panowania Cesarza Dioklecjana, spalona na stosie. W owym czasie odprawiano w Rzymie tę drugą Mszę w kościele pod jej wezwaniem. Epistoła tej Mszy przedstawia odkupienie, jako dzieło miłości i miłosierdzia, spełniane na ludziach przez chrzest. Psalm 117 wysławia Pana i Boga, pojawiającego się w blasku. W Ewangelii opowiada Łukasz (2, 15) o wędrówce pasterzy do groty. W Offetorium uzasadnia Psalmista (Psalm 92) potęgę narodzonego Dzieciątka Bożego, którego tron opiera się na niewzruszonych podstawach. W sekretach błaga Kościół o pokój serca. W Komunii wzywa Prorok Zachariasz (rozdz. 9) córki Syjonu i Jerozolimy do weselenia się i radowania. W Modlitwie Końcowej prosimy o odrodzenie duszy.
MODLITWA KOŚCIELNA
Prosimy Cię, spraw, wszechmogący Boże, by nowe światło Twego wcielonego Słowa, nas opromieniające, odzwierciedlało się tak w uczynkach naszych, jak świeci przez wiarę w sercach naszych. Przez Pana Jezusa Chrystusa. Amen.
TRZECIA MSZA W JASNY DZIEŃ
Jak pierwsza Msza wyobraża nam narodziny Chrystusa w stajence, druga narodziny Jego w sercach naszych, tak trzecia sławi Jego odwieczne zrodzenie z łona wiecznego Ojca i wzywa nas do uczczenia Go. Izajasz wychwala Syna, na którego barkach spoczywa panowanie, Anioła wielkiej rady (rozdz. 9), Psalmista (Psl. 97) śpiewa Mu nową pieśń, iż Pan uczynił dziwy. W Kolekcie zamieszcza Kościół swe prośby o oswobodzenie z dawnej niewoli i jarzma grzechu. W Epistole wyjaśnia Paweł Żydom (I, 1-12), iż Bóg objawiał się w wieloraki sposób, że jednak cień Starego Przymierza musi wobec pojawienia się Mesjasza ustąpić miejsca wypełnieniu, rzeczywistości, pełni Słońca objawienia. Długie Graduale roztrząsa ten fakt przedziwnego narodzenia się w uświęconym dniu. W Ewangelii mówi nam Jan o Słowie na początku u Boga. W Offetorium wywodzi Psalmista (Psl. 88), jako prawo i sprawiedliwość są podwalinami tronu Tego, któremu przynależą Niebo i ziemia i cały krąg ziemi (wszechświat). W Sekretach prosimy o oczyszczenie ze zmaz grzechowych przez narodziny Jednorodzonego. W Komunii mówi Psalmista, jako wszystkie granice ziemi oglądały zbawienie Boga naszego. W modlitwie końcowej błaga Kapłan wraz z wiernymi, by Zbawiciel dziś zrodzony stał się szafarzem szczęśliwej nieśmiertelności dla nas. ostatnia Ewangelia jest wzięta z Mszy Trzech Króli.
MODLITWA KOŚCIELNA
Prosimy Cię Panie, wszechmocny Boże, daj nam, by nowe narodzenie się Twego Syna oswobodziło nas od jarzma grzechu, w jakim trzyma nas dawna niewola. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, na wieki wieków. Amen. |
